گز، یکی از خوشمزه ترین شیرینی جات ایرانی
ما ایرانی ها خوشبختانه در هر شهر و استان خوراکی ها و شیرینی های خوشمزه ای را می توانیم پیدا کنیم که نظیرش را در هیچ جای دنیا شاید نتوان به راحتی پیدا کرد. یکی از بهترین و خوشمزه ترین آنها، گز خانگی است که مهمترین و شناخته شده ترین سوغات استان اصفهان به شمار می رود.
شیرینی خوش طعم، پرانرژی و به دور از مواد افزودنی و سرشار از خاصیت های طبیعی که می تواند نه تنها برای بزرگسالان که برای بچه ها هم خوشایند و دلپذیر باشد و به راحتی جای شکلات های صنعتی را هم بگیرد.
ترکیبات داخل گز چیست؟
اگر دوست دارید خودتان گز خانگی تهیه کنید، اول باید با ترکیباتی که در تولید این شیرینی استفاده می شود، آشنا شوید.
در ترکیب اصلی این شیرینی از انگبین که نوعی شیره است و از گیاهی به همین نام به دست می آید، استفاده می شود. علاوه بر انگبین از آب، مغز بادام و پسته، سفیده تخم مرغ، گلاب و هل و شکر هم استفاده می شود. در تولید سنتی گز، معمولا نصف ترکیب باید شیره انگبین باشد و نصف دیگر، مواد و ترکیباتی که نام بردیم، اما چون امروزه دیگر نمی توان به راحتی این شیره را پیدا کرد، (بدلیل کم شدن تعداد این درختچه و از بین رفتن حشره ای که منجر به تولید این شیره روی درختچه می شود)، از ترکیبات دیگری مانند عسل، ترنجبین و موادی از این قبیل استفاده می کنند.
تهیه گز خانگی
حتما می‌دانید که گزها در انواع مختلفی تولید می شوند. مانند آردی، لقمه، با طعم‌های مختلف و مواردی از این دست. ما امروز می خواهیم به روشی ساده طرز تهیه دو نوع گز خانگی را برای کسانی که علاقمند هستند که این کار را در خانه انجام دهند، بازگو می کنیم.
مواد اولیه گز لقمه و مقدار آنها:
شکر: حدودا 250 گرم
آرد سفید: به مقدار نیاز
آب: 4/3 پیمانه
گلوکز مایع: حدودا 400 گرم
سفیده تخم مرغ: 5 عدد
مغز بادام و پسته: حدود 150 تا 200 گرم
گلاب: 3 تا 4 قاشق غذاخوری
طرز تهیه گز خانگی:
1) ابتدا آب و شکر را برای تهیه شیره و یا همان شربت با هم حل کرده و بر روی حرارت قرار دهید تا شکر کاملا درون آب حل شود. مراقب باشید که آب نجوشد. بعد از آن گلوکز مایع را اضافه کنید و انقدر این ترکیب را با قاشق هم بزنید تا کاملا غلیظ شود و کش بیاید.
2) سفیده های تخم مرغ را با هم ترکیب کرده با همزن برقی چنان به هم بزنید که کاملا پف کنند و حجمشان 2 برابر شود. سپس گلاب را به آنها اضافه کنید.
3) شیره یا شهد مورد نظر آنقدر باید غلیظ شود که بین دو انگشت شما حالت کش پیدا کند. بعد از این مرحله، سفیده های تخم مرغ زده شده را به شیره اضافه می کنیم اما یک نکته را از یاد نبرید و آن هم اینکه قبل از این کار، کمی شهد را با سفیده ها مخلوط کنید تا دمای سفیده ها و شهد یکسان شود. در غیر اینصورت زمانی که سفیده ها را به شهد داغ اضافه می کنید، ممکن است سفیده ها ببندند.(یادتان باشد حرارت ملایم زیر شهد را خاموش نکنید)
4) بلافاصله بعد از اضافه کردن سفیده ها به شهد شربت، آنها را زیر و رو کنید و باید دقیق به هم بزنید. این کار را هم می توانید با کمک قاشق های چوبی و هم همزن برقی به مدت 10 تا 15 دقیقه انجام دهید. البته با فواصل منظم.
5) زیر و رو کردن این مخلوط باید در حدود 2 ساعت طول خواهد کشید تا ترکیب خود را بگیرد.
6) وقتی مخلوط شما به حالتی رسید که دیگر حالت روان نداشت و از قاشق سرازیر نمی شد، مخلوط آماده است و باید شعله را خاموش کنید.(سعی کنید قابلمه ای که در آن شیره و سفیده با هم مخلوط می شوند، مسی باشد)
7) از قبل مغز بادام و پسته یا هر مغز دیگری که تمایل دارید را باید کمی تفت دهید تا بوی خامی ندهند.
8) مغزهای بو داده شده را باید به ترکیب خود اضافه کنید و آنها را هم بزنید.
9) صبر کنید تا گزها حرارت خود را از دست بدهد و کمی خنکتر شود. سپس می توانید قالب گیری کنید و به هر شکلی که دوست دارید؛ آنها را درآورید. قالب ها را حتما آرد پاشی کرده باشید تا گزها به آن نچسبند.
10) گزهای فرم داده شده را در یخچال نگهداری کنید تا خوب خود را بگیرد.
مواد اولیه گز آردی و مقدار آنها:
شکر: نصف پیمانه
سفیده تخم مرغ: یک عدد
گلاب: 4/1 پیمانه
پسته: 50 تا 100 گرم
گلوکز مایع: 4/1 پیمانه
طرز تهیه:
1) شکر و گلاب را با هم مخلوط کرده و اجازه دهید شکر حل شده و بجوشد و بعد از غلیظ شدن گلوکز را اضافه کنید تا 10 دقیقه بجوشد و حالت کشسانی پیدا کند.
2) سفیده تخم مرغ را با همزن زده تا پف کند.
3) سفیده هم زده شده را به شهد اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.
4) مانند مراحل آماده شدن مورد قبل انقدر این ترکیب را هم بزنید تا خود را بگیرد. می توانید مغز پسته را هم در این مرحله اضافه کنید.
5) ظرفی را پر از آرد کرده، گزها را با قاشق برداشته درون آرد کاملا بغلطانید و با کف دست به فرم دلخواه مثلا گرد درآورید.
6) آنها را داخل یخچال نگهداری کنید و همیشه داخل ظرفی که آنها را نگه می دارد، آرد بپاشید تا به هم نچسبند.
خواص این شیرینی خوشمزه
چون ترکیبات مغذی داخل گز به کار می رود، پس می توانیم خواص خوبی را هم برای آن انتظار داشته باشیم. از جمله خواصی که می تواند داشته باشد:
. افزایش انرژی بدن
. کاهش کم خونی به دلیل وجود پسته و بادام
. تقویت عملکرد مغز و حافظه
. تقویت بینایی و قوای جنسی
. کاهش استرس و فشار عصبی
. زیبایی و تقویت پوست و مو
این شیرینی سرشار از ویتامین هایی همچون A،C، E ، گروه خانواده B؛ همچنین املاحی همچون سدیم، پتاسیم، کربوهیدرات، فروکتوز، آهن، منیزیم، کلسیم و فیبر نیز در خود دارد.