چای لاهیجان
در ایران چای محبوب ترین و پرمصرف ترین نوشیدنی به شمار می رود. محل اصلی کشت این گیاه شهرهای شمالی کشور و به خصوص شهر لاهیجان است. چای لاهیجان به دلیل آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز این منطقه از کیفیت بسیار مطلوبی برخوردار است. چای تولید این شهر به صورت چای سرگل، چای ممتاز، چای قلم و چای شکسته به بازار عرضه می شود.
مزارع چای لاهیجان
انواع چای لاهیجان
در ایران چای در 3 فصل اول سال برداشت می شود. به چای برداشت شده در این فصول به ترتیب چای بهاره (چین اول)، چای تابستان (چین دوم) و چای پاییز (چین سوم) گفته می شود.
چای بهاره در مقایسه با محصول سایر فصول، از کیفیت بالاتری برخوردار است. در فصل بهار به دلیل آب و هوای مناسب رطوبت کافی برای رشد گیاه وجود دارد. به همین دلیل، برگ های چای در این فصل لطیف تر بوده و عطر و طعم مطلوب تری دارند. هر چقدر به فصل پاییز نزدیک می شویم از کیفیت چای کاسته شده و طعم آن تلخ تر می شود.
به طور کلی، چای لاهیجان در 4 نوع مختلف تولید می شود که هر کدام از آن ها از نظر کیفیت، عطر و طعم با هم تفاوت دارند:
چای سرگل
برگ هایی که در قسمت بالا و پایین گیاه چای می رویند با هم تفاوت دارند. برگ های بالایی هم کوچکتر و هم لطیف تر هستند. برای تهیه چای سرگل که نوعی چای بهاره است از برگ هایی که در بالای گیاه قرار دارند، استفاده می شود.
چای سرگل بسیار ریز است و به دلیل لطیف بودن برگ ها بعد از خشک شدن به حالت پیچ خورده دیده می شود. این چای عطر زیادی دارد و طعم آن در مقایسه با سایر چای ها گس تر است.
چای ممتاز
اگر کل برگ های چای چیده و خشک شوند، چای ممتاز را تشکیل می دهند. این نوع چای که برداشت آن در فصل بهار انجام می شود دارای برگ های لطیفی است.
عطر چای ممتاز ملایم بوده و مزه گس آن از چای سرگل کمتر است. این چای پرمصرف ترین چای ایرانی است و رتبه نخست تولید چای را در کشور به خود اختصاص داده است.
چای قلم
چنانچه در فصول مختلف سال برگ های پایینی بوته چای همراه با ساقه چیده و خشک شوند، چای قلم به دست می آید. کیفیت این چای تا حد زیادی به زمان برداشت آن بستگی دارد. برگ هایی که در فصل بهار چیده می شوند در مقایسه با برگ هایی که در تابستان یا پاییز چیده شده اند، کیفیت و عطر و طعم مناسب تری دارند.
از ویژگی های ظاهری چای قلم می توان به برگ های بزرگ و وجود ساقه در داخل آن اشاره کرد. این چای به دلیل شباهت ظاهری که به قلم دارد به این نام شهرت یافته است. معمولا تشخیص چای قلم در مقایسه با سایر انواع چای لاهیجان راحت تر است.
چای شکسته
چای شکسته مخلوطی از تمام برگ های گیاه است که ساقه را از آن جدا کرده اند. این چای که در فصل تابستان یا پاییز چیده می شود عطر کم و طعم تلخ دارد.
چای شکسته از نظر ظاهری ریز و خرد شده است و به این دلیل که شکل خاصی ندارد به آن چای شکسته گفته می شود. این چای ریز است و به همین دلیل برای افرادی که می خواهند چایشان سریع دم بکشد، مناسب است.
خواص چای سیاه
چای سیاه به دلیل داشتن پلی فنول خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. پلی فنول ها ترکیباتی هستند که از گیاه در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید و عوامل بیماری زا محافظت می کنند. این آنتی اکسیدان ها در بدن انسان از تغییراتی که منجر به بیماری می شوند، جلوگیری می کنند. برای چای سیاه فواید بی شماری ذکر شده که مهم ترین آن ها عبارتند از:
- پیشگیری از بیماری قلبی: پرفشاری خون و چربی خون بالا احتمال بیماری قلبی را افزایش می دهند. چای سیاه با کاهش این 2 عامل خطر از بروز بیماری قلبی جلوگیری می کند.
- کاهش کلسترول بد (LDL): افزایش LDL باعث تجمع چربی در عروق شده و زمینه را برای حمله قلبی یا سکته مغزی فراهم می کند. نوشیدن چای به درمان LDL بالا کمک می کند.
- بهبود باکتری های روده: کاهش باکتری های مفید روده در ابتلا به چاقی، دیابت، بیماری قلبی، و حتی سرطان نقش دارد. پلی فنول های چای به رشد باکتری های مفید روده کمک کرده و مانع رشد باکتری های مضر می شوند.
- کاهش قند خون: اگر چای بدون قند مصرف شود می تواند کارآیی هورمون انسولین را در بدن افزایش داده و به کاهش قند خون کمک کند.
- پیشگیری از سرطان: پلی فنول های چای سیاه از رشد سلول های سرطانی جلوگیری می کنند. افرادی که چای می نوشند کمتر به سرطان سینه، پروستات، ریه و پوست مبتلا می شوند.
- بهبود تمرکز: 2 ماده مهم در چای سیاه وجود دارد که می توانند هوشیاری و تمرکز را افزایش دهند. یکی از این 2 ماده کافئین و دیگری ال- تیانین نام دارد.
